De laatste maanden stelde het RSVZ een toename vast van twee fraudefenomenen: een toename van fictieve aansluitingen als zelfstandige om een verblijfsvergunning te krijgen, alsook personen die uit het buitenland komen als schijnzelfstandigen zonder sociale bijdragen te betalen.

Om deze fenomenen te bestrijden heeft de minister Clarinval onder meer gezorgd voor meer personeel binnen het RSVZ.

In het eerste fraudegeval wordt de AFA-procedure (fictieve affiliaties) omzeild die normaal in samenwerking met de sociale verzekeringsfondsen wordt gerealiseerd. Het doel van deze procedure bestaat erin fictieve aansluitingen als zelfstandige te vermijden van niet-Belgische Europeanen om een verblijfsvergunning te verkrijgen en sommige voordelen die gekoppeld zijn aan de aansluiting als zelfstandige (bijvoorbeeld het verblijfsrecht, OCMW of andere sociale uitkeringen.)

Het RSVZ stelt vast dat dit mogelijk is op 2 manieren:

• ofwel omzeilen deze mensen de AFA-procedure door een verblijfsvergunning te verkrijgen op een andere manier dan via het zelfstandigenstatuut;
• ofwel zeggen deze mensen dat zij een zelfstandige activiteit uitoefenen, zonder een verblijfsvergunning aan te vragen.

Het tweede fraudegeval bestaat erin mensen uit het buitenland aan te werven als schijnzelfstandigen. Deze mensen zouden “in regel” zijn tijdens een eventuele controle uitgevoerd door een sociale inspectiedienst, maar er wordt geen enkele bijdrage betaald.

Om de strijd aan te gaan met deze 2 fraudetypes, worden er maatregelen genomen bij het RSVZ. Deze maatregelen draaien rond drie hoofdlijnen:

1. Versterken van de teams en de tools binnen het RSVZ via:
   • Het oprichten van een specifieke fraudecel op bij de centrale administratie om de strijd aan te gaan met de grote fraudefenomenen en de onderzoeken van de gewestelijke kantoren te coördineren/ondersteunen.
   • Versterking van de opleiding en ondersteuning van de RSVZ-teams.

2. Een betere opsporing van de gevallen bevorderen: de sociale verzekeringsfondsen en het RSVZ hebben een project “gegevenskwaliteit” opgezet. Het gaat erom de kwaliteit van de gegevens te verbeteren, de informatie-uitwisseling uit te breiden (datamining, datamatching en queries) en de samenwerking met de sociale verzekeringsfondsen te versterken, wat zal toelaten om de mogelijke fraudegevallen gerichter aan te pakken.

3. Fraudegevallen opvolgen:
   • Door voortdurende verbetering van de IT-tools kunnen zaken beter worden opgevolgd en gerapporteerd;
   • Aangezien bepaalde fraudegevallen moeten worden bestraft, zorgt het RSVZ ervoor dat de samenwerking met de arbeidsauditoraten wordt versterkt.